De leegte in jezelf vullen met… jezelf

16 november 2023. 40 ben ik geworden, 12 dagen geleden. Amai. Hoe schoon is dat. Het voelde als een nieuw begin. Ik had een verjaardagsetentje gegeven met warme vrienden om me heen, hier in Tournavaux. Het was de eerste keer sinds het overlijden van Hans dat ik dat deed. Mensen om me heen verzamelen. Een feest geven. En wat voelde dat goed. Gezond. Het leven in. Het is een hele reis geweest, die rouwreis. Maar ze hoort net meer bij het leven dan wat dan ook. Ze heeft me gevormd en zoveel dichter bij mezelf gebracht. Ze was ook pijnlijk en heel eenzaam. We botsen in onze eigen processen enerzijds op wat er collectief nog schuurt (lees: niet vrij kan stromen) en anderzijds op het ongemak/onvermogen in mensen zelf. Ik vond het heerlijk om de dagen voorafgaand aan mijn verjaardag nog eens honderduit te mogen vertellen over mijn moeder, mijn zus en mijn broer aan een goede vriendin. Dat was eigenlijk een prachtig geschenk.

En nu, nu komt nog mijn cadeau aan mezelf: zondag ga ik voor 10 dagen naar Egypte, op inleefreis in de Sinaïwoestijn. Me openen voor de wijsheid en de weidsheid van dat bijzondere landschap. Voor verbinding met de oeroude krachtplekken van dat land. En voor stilte. Diepe stilte. De enige manier om je op de meest intieme manier te verhouden tot jezelf.

De leegte in onszelf

Ik weet dat die woestijn een spiegel zal zijn. Een spiegel voor de leegte. De leegte in onszelf is een bijzonder actueel thema. Vele mensen hebben zich nog nooit zo verloren gevoeld. Enerzijds door een gebrek aan duidelijke zingeving (nu die niet meer voorgeschreven wordt) en anderzijds door een gebrek aan verbinding met zichzelf. We zijn zo gericht op de buitenwereld, dat voor vele mensen hun ‘binnenwereld’ nog onbekend terrein is. Het voelt leeg vanbinnen. Donker. Een ruimte om eerder van weg te lopen dan naartoe te keren. 

Je kan dat voor jezelf ook eens nagaan. Hoeveel tijd breng je door met jezelf? Hoe vaak leg je je gsm voor een paar uur weg? Hoe vaak sta je jezelf toe om eens echt stil te vallen, zonder afleiding? Om te gaan zitten (of wandelen) op een plek waar je helemaal alleen bent en rustig te ademen in je buik? Om de stilte heel zachtjes dieper toe te laten terwijl je verder ademt? Wat gebeurt er dan? Wil je dan weg? Of raak je iets aan wat je al een tijdje niet kon/wou voelen? Of ben je net helemaal ontspannen?

Oefening baart kunst

Ik denk, waar we vooral op botsen, is onwennigheid. We leren niet om stil te vallen, en soms weten we ook niet zo goed wat aan te vangen met wat we tegenkomen in onszelf. Maar dan heb ik alvast het goede nieuws: je hoeft er helemaal niets mee te doen. Alleen: proberen om erbij te blijven en het zacht te verwelkomen, wat het ook is. Pijn, verdriet, schaamte, schuld, vermoeidheid, onrust, twijfel, wantrouwen, angst… Maar ook rust, blijdschap, ontspanning, diepe vreugde, vrede en aanvaarding. Probeer te voelen wat je voelt, zonder meer. Het lijkt zo simpel, maar het is de grootste kunst. Het vraagt in eerste instantie de aanwezigheid van een observator in jou die het gevoel kan ‘zien’ en verwelkomen. Die kan zeggen: “Ha, vermoeidheid, ja, ik begrijp dat jij er bent. Kom hier maar eens helemaal zijn.” Of “Oh, angst, natuurlijk ben jij bang, ik snap dat zo goed. Je bent zo welkom.” Of “Oh, vrede, blij dat ik hier even met jou kan zijn.”

Het voelt misschien wat raar om te doen in het begin, maar ik ben ervan overtuigd dat dat de tools zijn die we nodig hebben om emotioneel veerkrachtiger te worden. Om onszelf minder angstig en hulpeloos te voelen. Want als mens voelen we constant vanalles, maar dikwijls weten we niet wat ermee aan te vangen. Dat hoort natuurlijk ook bij onze collectieve erfenis van (even kort door de bocht:) alles onder de mat te schuiven. Wel, nu is het tijd om dat anders aan te pakken. Nu, nu, nu. De nood is hoog. Want alle gevoelens in ons die we niet zelf kunnen ontvangen, projecteren we meestal op anderen. En dikwijls niet op de meest constructieve manier. Dat is gemakkelijker, omdat we er dan zelf niets mee moeten doen. Maar het klopt natuurlijk niet. De ander kan het ook niet oplossen. Je gevoelens wachten op JOU.

Toch niet zo leeg?

Als je zo nu en dan oefent in het naar binnen keren, ga je gaandeweg beseffen dat het daar eigenlijk toch niet zo leeg is vanbinnen. Dat die leegte ook geen groot, zwart gat is. Integendeel, het is een grote, oneindige, ademende ruimte die constant in beweging is. En het donker staat symbool voor pijn of andere emoties in ons die zo graag gezien willen worden. Die door ons heen willen stromen. Het leven in! Net door ons er zo krampachtig tegen te verzetten, wordt het vermoeiender en voelen we ons dikwijls nog slechter. Ok, ik schrijf het nu alsof het allemaal simpel is. Maar nee, het is een lange weg. Die geduld vraagt en moed. Maar hij brengt ook zoveel schoonheid en voldoening. En vooral, hij brengt meer van jou in jezelf en in de wereld! En dat is waar we allen naar verlangen, niet?

De weg gaat niet langs buiten, maar langs binnen. Daar zal ik ook aan denken, wanneer ik dreig te verdwijnen in die onmetelijke woestijn. Ze zal me eraan herinneren hoe groot en vol de ruimte is in mij. Vol van prachtige leegte. Als ik me er maar voor durf te openen. En er even mee ga zitten…

Ik wens je een diep verbonden dag toe, 

Samen onderweg,