Ik ben een grote fan van Roy Orbison. Als kind groeide ik op met zijn platen. Zijn breekbare stem raakt mijn hart en maakt mij zacht. Onlangs ontdekte ik dat er een documentaire over zijn leven bestond: Love Hurts (2017). Na 2 dagen het internet afgeschuimd te hebben, vond ik de reportage plots op Canvas terug (synchroniciteit? :)). Roy was beroemd als zanger, maar als mens werd hij serieus door het leven op de proef gesteld. Op zijn 30e kwam zijn eerste vrouw om bij een motorongeval. Twee jaar later stierven twee van zijn zoons toen het huis afbrandde. Een zware rouwperiode brak aan.

In de eerste jaren maakte Roy geen nieuwe liedjes. Het verdriet was te groot en de pijn te vers. Maar na een tijd vonden zijn emoties de weg naar zijn muziek. Het was zijn geloof. Zijn therapie. Zijn levenskracht. Op het podium leerde hij om net genoeg afstand te nemen van de gevoelens in zijn liedjes om er niet door overspoeld te worden, en tegelijkertijd te zingen met heel zijn hart. En dat hebben vele luisteraars gevoeld. Het is een kostbaar geschenk wanneer iemand zijn kwetsbaarheid met je deelt. Het nodigt ons uit om in het diepste van iemands ziel te kijken en in ons eigen hart geraakt te worden. Aan het einde van de documentaire vertelde Roy’s (tweede) vrouw in een fragment dat ze hem had gevraagd hoe hij herinnerd wilde worden. Hij antwoordde haar: “Ik wil gewoon herinnerd worden.”

Een bedding waarin onze rivier kan stromen

Ik dacht aan mijn pas overleden schoonvader en aan het gedicht dat ik als eerbetoon voor hem had geschreven. Ik dacht aan mijn broer en aan hoe weinig er nog over hem gesproken wordt. Ik dacht aan de vele rituelen rond rouw en herinneren die in het Westen verloren zijn gegaan, omdat onze maatschappij er alsmaar minder belang aan hecht. De ‘grote’ religies zijn niet meer zo dominant aanwezig zijn en dat is enerzijds gezond. Anderzijds hebben we, samen met het wegvallen van (en dikwijls ook onze weerstand tegen) religie, ook onze zoektocht naar spiritualiteit en zingeving weggestopt, waardoor velen van ons zich vandaag toch wat verloren voelen. Want wat kan er ons dan nu troost en houvast bieden in de moeilijkste momenten van het leven?

Als ik kijk naar mijn eigen pad, was het net tijdens de ziekte van mijn broer dat mijn zoektocht naar zingeving en betekenis urgenter werd. Ik zocht een bedding waarin mijn rivier kon stromen, te midden van deze storm. Eén die mij antwoorden kon bieden. Zonder bedding zou de rivier alleen maar over-stromen en niet meer weten welke richting uit te gaan. Zo voelde ik me toen, verloren en overmand door alle emoties.

Het heeft mij toen geholpen om opnieuw een geloof te vinden. Voor mij persoonlijk was dat het geloof dat er een universele en goede levensenergie is die ons allen draagt en verbindt, en die ook al onze gebeurtenissen betekenis geeft in het licht van onze groei als mens (ook al begrijpen we dat zelf niet altijd onmiddellijk). Deze nieuwe inzichten gaven me rust en ademruimte. Ik liet ze toe me te vergezellen tijdens de rest van de zware tocht. Ik had mijn bedding gevonden.

De vorm die gelooft aanneemt is voor iedereen verschillend. Je kan geloven in een God van een traditionele godsdienst, in de natuur, in karma, in een bepaalde kunst of wetenschap of in de energie van het leven, zoals ik. Je kan ook waarden en inzichten uit verschillende strekkingen verzamelen en daar je geloof uit putten. Of je vindt zoals Roy Orbison geloof in je muziek. Wat het ook is, het gaat erom dat je opnieuw houvast vindt. Troost. Steun. De antwoorden die je op dat moment nodig hebt om verder te kunnen. Ergens weten dat het allemaal niet zonder zin is, waar je doorgaat. Geloof is een beladen woord, maar als we er een vinden waar we ons goed bij voelen, dan kan het onze rivier opnieuw richting geven en bevaarbaar maken. Zo met een kayak of een fluisterbootje…

Geloof in onszelf en nieuwe rituelen

Een ‘gezond’ geloof zou ons ook dichter bij onszelf en de liefde voor onszelf moeten brengen. Als we als mens meer leren geloven in onze eigen kracht en onze eigen schoonheid, dan zouden we misschien ook wat gemakkelijker met de begrippen ‘God’ en ‘goddelijkheid’ kunnen omgaan. Dan zouden we God misschien niet meer beschouwen als iets of iemand die volledig buiten onszelf ligt of waar we onder gebukt moeten gaan, maar als een scheppingsenergie (met welke naam dan ook) waar we een verlengstuk of een onderdeel van zijn. Niet om allemaal de volgende Boeddha of Jezus Christus te worden (alhoewel dat een mooie ambitie is :)), maar wel om te beseffen dat elk van ons van onschatbare waarde is en zijn eigen unieke bijdrage heeft in dit leven.

Er zit een parel in elk van ons. En hoe meer we daar bewust van worden, hoe meer we ook durven stralen en op onszelf vertrouwen. Vanuit het geloof dat we het ook zélf kunnen, zouden we dan ook nieuwe rituelen kunnen creëren die ons houvast bieden in het leven. Of die ons helpen onze geliefden te herinneren.

Liefde herinneren

Toen het 2 weken geleden de verjaardag was van mijn broer, hebben we de ontbijttafel gedekt met een bordje extra en een pint bier erbij. Dat was mijn nieuwe ritueel. Eenvoudig, maar raak. Elke herinnering brengt iemand opnieuw tot leven. En ook al gaat dat dikwijls gepaard met pijn en verdriet, daaronder zit maar 1 ding: de liefde die we voor onze dierbaren hebben gevoeld. En hoe meer die liefde voor hen kan stromen, hoe meer ze dat ook kan voor onszelf. Net daarom leven we ook: om liefde te ervaren. Pijn en verdriet zijn vormen van liefde. Het is de mooiste bedding waarin onze rivier kan stromen. Uiteindelijk komt de kern van elk geloof ook op liefde neer. Of dat zou toch zo moeten zijn. De verpakking is verschillend, maar de boodschap blijft hetzelfde. Het is liefde die zin geeft aan ons leven, in welke vorm ze zich ook toont.

Ik denk aan Roy Orbison en vraag me af hoe ik herinnerd wil worden. Misschien gewoon als iemand die liefde en zachtheid in de wereld wou brengen. En in kleine lettertjes daaronder: Zo goddelijk als ze maar kon.